Reisverslag augustus 2014
Welkom op ons reisverslag van 2014 naar Albanië.
Van 29 augustus 2014 t/m 06 september 2014 reizen wij naar diverse plaatsen in Albanië. Wij hopen daar diverse Albanezen tot steun en hulp te kunnen zijn. Via dit reisverslag willen wij u regelmatig op de hoogte houden van hoe onze reis verloopt. Wij zullen zo veel mogelijk ons reisverslag van dag tot dag bijhouden en hopen dat u het met plezier zult lezen.
Uiteraard vinden wij het fijn als wij op dit verslag uw reacties zouden mogen ontvangen.
Met vriendelijke groeten,
Anton en Corry van Asten, Diana Janssen en Ronald Verhagen
Vrijdag 29 augustus
Het is weer zover vandaag is het koffers pakken en morgen vroeg om 7;00 u vliegen we dan weer naar Albanië. Naar een aantal jaren als echtpaar te zijn gegaan gaan dit keer ook Ronald en Diana mee. Beide zijn ook bestuursleden van NLF. Ook zij willen eens kijken hoe het is in Albanië. Het is hu eerste reis er naar toe. We zijn benieuwd naar hun ervaringen.Vandaag de laatste voorbereidingen gedaan. Nog wat spullen gekocht, reispapieren nog eens nagekeken en en spullen ingepakt.
Maar waar laat je al dat snoep en de koffie, om je waardering voor de gastvrijheid van de Albanezen bevolking tot uitdrukking te brengen? Want Albanezen zijn nu eenmaal dol op zoet Nederlands snoep.
Zaterdag 30 augustus
Vandaag om 2:30 opgestaan en om 3:30 u. Ronald opgehaald. Diana, die vanuit Den Haag komt zullen we om 05:00 u treffen op Schiphol.Uiteindelijk zijn we rond 14:30 u. in Tirana en gaan we geldpinnen, onze autohuren en een Albanese pre-payaart voor mijn mobiel kopen.
Het was maar goed dat we een grote auto hadden besproken want de koffer van Dina was wel zo groot dat je met een klein autootje echt problemen zou hebben gehad. Maar goed in de auto paste ruim 4 grote koffers
Daarna rijden we naar Fushe Kruje tenminste dat dachten we maar het Navigatie systeem leidde ons eerst naar Kruije, een prachtig mooi bergstadje. Ook goed dan maar eerst de toerist uithangen in dit mooie plaatse en zijn er voor een habbekras lekker gaan eten.
Kati gebeld dat het later wordt dan de afgesproken tijd.Na onze maaltijd nog wat gewandeld in Kruje en uiteindelijk in Fushe Kruje aangekomen alleen zijn we er nu dus niet om 16:30 u maar om 18: 30 u. Na een hartelijke welkom met Kati en een gezellige babbel bespreken we de plannen voor morgen en waar we gaan slapen vanavond.
Kati heeft voor ons bij de voorganger van de kerk en een gezin van de kerk slaapplaats geregeld. We maken Kati duidelijk dat Ronald en Diana geen stel zijn en dus niet samen slapen. Maar dat moesten we nog een paar keer herhalen, want toen een andere persoon ons kwam ophalen om naar onze slaapplaatsen te gaan wilde ook hij weer Ronald aan Diana koppelen.
We hebben toen gezegd dat als Ronald en Diana samen zouden slapen we problemen zouden krijgen met onze kerk en dat de vrouw van Ronald en de man van Diana dat ook niet goed zouden vinden. Er werd toen hartelijk gelachen en begrepen ze pas echt dat we geen grapje maakten.
Nadat Ronald en ik bij Pastor Dag werden afgezet reed Kati door naar het andere gezin om daar Corry en Diana naar hun slaapplaats te brengen . We vermoeden dat de dames zo moe waren dat ze meteen zijn gaan slapen. Ronald en ik hebben nog een ommetje gemaakt daarna ging Ronald slapen om 22:00 u lag Ronald al te pitten terwijl ik nog tijd nam om dit stukje te schrijven.
Zondag 31augustus 2014
Vandaag om weer vroeg opgestaan met Ronald en rond 9:30 werden we opgehaald om mee naar de kerk te gaan. We werden hartelijk ontvangen en we merkten dat dat de mensen echt naar de kerk gingen voor een ontmoeting met God. Omdat wij er nu op bezoek waren mochten we ook vertellen wie we waren en wat we kwamen doen. Zo mochten we vertellen van hoe wij geloven dat God ons het land Albanië op onze weg heeft gebracht en dat we graag als Nederlanders willen laten zien dat we de Albanese christenen willen laten zien dat we aan hen denken, maar ook dat we er voor hen willen zijn door onder andere dingen te organiseren voor gehandicapten en ouderen. Nadat we ons verhaal verteld hadden heeft pastor Dag en een aantal andere personen met ons samen nog gebeden.
Na de kerkdienst gingen we op huisbezoek. Kati had er voor gezorgd dat Miki, een meisje van 18 jaar dat goed Engels kent, met ons meeging. We zouden oorspronkelijk alleen bij Berti en bij Kati zelf op bezoek gaan maar het zouden uiteindelijk vier huisbezoeken gaan worden. .Ons eerste bezoek is bij Berti een man die vroeger in het toenmalige gehandicapten centrum in Marikaj woonde . De familie heeft hem laten trouwen hij heeft nu ook een kind, maar helaas was hij niet thuis. Hij was met zijn vrouw die een verstandelijke beperking heeft naar het ziekenhuis omdat ze depressief is. Wel hebben we een tijd met zijn schoonmoeder gesproken en voor wij weggingen met haar gebeden.
Na dit bezoek bezochten we Kati in haar nieuwe woning en we moeten zeggen; het ziet er prachtig uit. Daarna gingen we de toerist uithangen en zijn opnieuw naar Kruje gegaan waar we ontspannen een paar fijne uurtjes met elkaar beleefde. Ook bezochten we het museum in Kruje waar ook Miki nog nooit in was geweest. Het was interessant en leerde zo weer wat bij over de geschiedenis van Albanië.
Daarna gingen we weer gezellig met elkaar eten. Miki werd plotseling gebeld door pastor Dag met de vraag of wij ook niet een paar oudere zieke mensen konden bezoeken om met hen te bidden. Dat zijn we gaan doen en toen zagen we de schrijnende nood. Ik ben inmiddels wel wat gewend dus ik wilde van de huisbezoeken ook foto’s maken. Maar Ronald had daar veel moeite mee. Hij voelde zich zoals ik me een paar jaar geleden voelde toen ik voor het eerst foto’s maakten van dit soort schrijnende taferelen; namelijk misselijk van de ellende die je zag. Toch heb ik later een foto gemaakt van Diana met een al vijf maanden lang op bed liggende half-verlamde vrouw nadat ze een hersenbloeding heeft gehad. De familie zorgt nu voor haar omdat er voor deze familie geen betaalbare professionele hulp bestaat. Het was goed dat we samen met deze vrouw konden bidden, maar ook mochten we bidden voor een vrouw van bijna negentig met rug en heupklachten en nog een andere vrouw met haar dochter.
Tot slot gingen we deze avond rond 21:00 u naar ons laatste huisbezoekadres. Een gezin waar Corry en ik twee jaar gelden geslapen hebben en waar we nu met elkaar een plan van aanpak gingen bespreken voor gehandicaptenwerk in Fushe Kruje. Na dit gesprek hebben we de dames naar huis gereden en zijn Ronald en ik nog even het internetcafé in gedoken om ons verslag van gisteren op internet te plaatsen.
Terug thuis bij pastor Dag hebben we met hem ook nog een aantal zaken door gesproken en zijn we daarna gaan slapen. De klok gaf toen ongeveer 00:15 uur aan.
Maandag 01 september 2014
Vanochtend ging pastor Dag rond 5:30 u al de deur uit. Hij klopte op de deur met de vraag of ik de poort van het huis wilde sluiten. Ik zei ja en sliep vervolgens verder. Rond 7:00 ontdekte Ronald dat de hond niet meer op de plaats was en dat de poort open stond.
Weg hond, dus snel wassen en aankleden en de hond zoeken. Toen Ronald een ketting wilde pakken om de hond mee vast te houden als hij hem weer gevonden had kwam de hond ineens uit en hok te voorschijn en hoefde er gelukkig niet gezocht te worden, want waar zou je moeten gaan zoeken?
En dat op Ronalds verjaardag en onze enige geplande vrije dag. Maar goed om 09:00u de dames gehaald en rijden we richting Shköder om daar in de buurt een stuk langs het Megado meer te gaan rijen
Maar eerst kwamen we in het stadje Vau i Dejés met een hele mooie modern uitziende kerk die ook van binnen erg mooi is. We hebben er een tijd je in rondgewandeld en foto’s gemaakt. Daarna hoog de bergen in rijdend langs het meer Gryka e Gomsiqes met prachtige vergezichten. Na een tijdje keerden we om vervolgens te rijden richting Shköder. Helaas sloeg toen het weer om en viel onze vrijde dag letterlijk in het water. Dat was wel jammer want ik had Ronald en Diana heel graag vanaf de ruïnes van het kasteel een prachtig uitzicht gegund, maar helaas. Het was niet anders. Wat dan te doen; dan maar even mijn verlag op de website zetten bij een internetcafé. Maar ook dat mislukte want door het slechte weer kreeg het internetcafé geen verbinding met providers. En intussen regende het maar door en besloten we om naar Bushat te rijden daar is een Nederlandse camping en daar was het weer goed en kon ik via Wi-Fi mijn verslag op internet zetten.
Daarna doorgereden naar Vorë een plaatsje dicht bij Tirana. Daar hadden we een afspraak staan met Ermir en Vita een koppel wat een kerk leidt voor gehandicapten en hulpbehoevende mensen. We gingen daar ook eten. We dachten er wel aan het is maar goed dat we de reiskosten voor dit soort bezoeken altijd zelf betalen uit privé gelden en niet uit sponsorgelden. Anders zouden de sponsors nog kunnen denken dat we op wel projecten bezoeken maar ook aardig vakantie vieren met al dat lekkere eten daar. Maar dat blijft zoals het is. Sponsorgelden worden besteed aan het doel waarvoor gegeven is en reizen worden betaald uit eigen middelen.
Het gesprek met Ermir en Vita was vrij intensief en verhelderend. We spraken ruim 2 uur met elkaar over de hulp aan de kerk en gehandicapten. En maakten een afspraak voor de volgende dag om samen met hem gezinnen te bezoeken met gehandicapten.
Dinsdag 02 september 2014
Vandaag stonden we om 09:00u. voor het Continental Hotel in Vorë te wachten op Ermir. Toen hij aankwam maakten we een plan voor de dag. Daarna vertrokken we naar een klein dorpje hoog in de bergen. Het was een hele mooie weg er naar toe. Met prachtige vergezichten tot aan de stad Durres. Deze stad ligt aan zee maar toch was hij goed te zien omdat we zo hoog in de bergen zaten.
Na verloop van tijd moesten we de auto langs de weg parkeren omdat de huisjes waar we moesten zijn alleen te bereiken zijn met een ezeltje of te voet. Na een tijdje gelopen te hebben via een kiezelpad en door de blubber kwamen we bij een paar kleine berghuisjes uit. Daar bezochten we een gezin wat daar erg armoedig leefde en waarvan in één gezin drie gehandicapte kinderen leefden. Het was voor ons troosteloos om te zien. Wij hoorden dat toen een van hen naar het ziekenhuis moest deze op een ezel daar naar toe is gebracht afstand +/- 20 km.
Nadat Ermir met hen had gezongen, een stukje uit de bijbel had gelezen en gebeden had gingen we door naar een ander gezin. Dit gezin had het iets beter en er woonde ook maar één gehandicapte jongen van 23. Toen we met hen praten over wat zijn dag besteding was hoorden we dat hij de hele dag alleen maar in zijn rolstoel zat en als verzetje kon hij tv kijken; dat was het dan.
Na dit bezoek liepen we weer terug naar de auto en gingen we richting Durres om in de zee te gaan zwemmen. Maar onderweg ging het zo hard regenen en het hield ook niet op. Dus geen zwemmen in de zee. Wel hebben we er nog wat gegeten en zijn daarna richting Marikaj gegaan om Zenepe, Klodi en Majlinda te ontmoeten. Maar omdat Erwin hen ‘s ochtends niet zoals was toegezegd gebeld had naar hen waren ze niet thuis.. Helaas.
Dus dan maar naar huis. En het leek wel of alles vandaag fout liep want ook de afspraak die we ’s avonds hadden was door Maarten een zendeling van de GZB (Gereformeerde Zendings Bond) dacht dat we een dag later hadden afgesproken. Maarten en zijn vrouw hebben we zelf nog nooit gezien en we hebben zelf via mail met hen contact gezocht waarop zij positief gereageerd hebben. Gelukkig kon hij toch naar ons toekomen en hebben we met elkaar een hele fijne avond gehad waarin we tal van dingen bespraken: Zoals hoe ben je hier te recht gekomen, wat is je werk hier precies, wat zouden wij voor je kunnen betekenen en jij voor ons. enz. Kortom voor ons allen een heel fijn en opbouwend gesprek en een fijn nieuw contact.
Woensdag 03 september 2014
Ook deze dag hadden we weer een aantal dingen gepland en zou het eigenlijk een drukke dag moeten worden. Maar helaas het bleek dat iedereen van ons wel wat lichamelijke klachten had en slecht had geslapen,dus moesten we toch maar uit voorzorg wat dingen afzeggen.
Andere afspraken die echt nodig waren hebben we gewoon door laten gaan.
En zo zaten we rond 10:00 bij Bashkim, ons hoofddoel van deze reis. Hier zouden we gaan kijken naar vijftien in aanbouw zijnde woonunits waarvoor we een paar jaar lang donaties gevraagd hebben aan bedrijven, kerken en particulieren. Uiteindelijk hebben we samen met een aantal andere organisaties het benodigde geld bijelkaar gekregen. Toen de directeur de heer Bashkim me zag begroette hij ons hartelijk en zei tegen mij (Anton): “Je droom gaat uitkomen, we zijn je droom die je in 2010 met me deelde om de woonunits voor gehandicapten te gaan maken aan het realiseren.” Het was ontroerend om te zien wat er allemaal al klaar was, maar ook dat er nu eindelijk ongeveer vijftien gehandicapten echt een toekomst geboden kan gaan worden als ze daar kunnen gaan wonen. Het is en blijft een druppel op een gloeiende plaat maar als niemand begint met druppelen koelt de plaat nooit af. Het was geweldig om te zien hoe dhr. Bashkim zich inzet voor zowel geestelijk als lichamelijk gehandicapte mensen.
Vanuit ‘Het huis van Bashkim’ vertrokken we naar Radio7 waar we een korte rondleiding kregen over het werk van deze christelijke Albanese radio en TV zender. Ook hier zagen we hoe mensen zich inzetten om de mentaliteit van de Albanese bevolking ten goede te keren doormiddel van hun uitzendingen, waarin ze vanuit de Christelijke waarden de mensen proberen duidelijk te maken dat ieder zijn verantwoordelijkheid heeft om te kijken naar de zwakkere in de samenleving.
Daarna hadden we om 13:00 uur onze laatste afspraak met Anila, een jonge vrouw die zich inzet vanuit de kerk voor jongeren in Albanië. Ook zij vertelde heel enthousiast over haar werk en hoe zij probeerde zowel kerkelijke als niet kerkelijke jongeren te bereiken via het internationale Royal Rangers project; een soort van Christelijke scouting. Het was interessant om te horen hoe de kerk op allerlei gebied actief is om jongeren te helpen en /of een programma aan te bieden waarin ze zich gewaardeerd en gerespecteerd voelen.
Na dit gesprek keerden we huiswaarts en lag iedereen een paar uur voor pampus. Maar daarna hadden we ook wel weer zin om iets te gaan doen en reden we naar een toren in Tirana met een draaiend terras. Helaas regende het weer zo hard dat we met de auto moesten gaan. Daar aangekomen was er geen enkele parkeerplaats vrij en toen we voor de tweede keer ons rondje maakten om een parkeerplaats te vinden kregen we de politie achter ons aan met loeiende sirenes en zwaailichten omdat we een éénrichtingsweg verkeerd in gereden waren. Gelukkig kwamen we er met een waarschuwing vanaf. Nadat we weer naar huis gereden waren hebben we ’s avonds nog een kleine wandeling gemaakt en hebben we er met elkaar nog een gezellige avond van gemaakt, samen met de andere gasten in het huis.
Donderdag 04 september 2014
Vandaag is het een reisdag: 195 km. En omdat we toch veel wilden doen ,gingen we al om negen uur vertrekken. In Tirana nog even Ermir opgepikt en toen door richting Pogradeç.
Daar ontmoeten we een aantal mensen die protheses maakten voor gehandicapten. Het was goed om te zien hoe men ook in Albanië probeert daarin vooruitgang te boeken. De mensen moeten wel alles zelf betalen er is daar geen zorgverzekering die je prothese vergoed als je ze nodig hebt. Vaak is het zo dat familie, vrienden en bekenden geld bij elkaar brengen om de kosten van een prothese te betalen. Maar ook komt het voor dat er mensen zijn die iets nodig hebben dat bijvoorbeeld maar vijf euro kost en dat geld niet hebben en dan zien ze die mensen niet meer terug. Dat is lastig want ja, men zou die vijf euro dan zelf wel willen betalen. Maar als men dat doet waar leg je dan de grens en hoe weet je of iemand het wel of niet betalen kan? En dat maakt het lastig. Maar ook de afstanden zijn een probleem, want gisteren hadden ze iemand een prothese aangemeten die 5 uur heen en ook weer 5 uur terug moest rijden enkel en alleen voor het aanmeten van een prothese. Want hier in Pogradeç is de enige kliniek in Albanië die min of meer tegen kostprijs werkt. De andere klinieken zijn privé klinieken die hun prijzen wel kennen.
Ook bezochten we hier nog een soort van lunchroom die ook gerund werd met medewerking van gehandicapten, als een vorm van re-integratie project en ook dit was een heel mooi project om te zien en te beleven wat men allemaal doet om ook in Albanië gehandicapten te laten re-integreren in de maatschappij.
Daarna reden we door naar Korca en bezochten er kort het bejaardenverzorgingshuis. Dit omdat Emir hier voor speciaal met ons was meegereisd. Zelf zouden we morgen nog een rondleiding krijgen van Marleen, de initiatiefneemster van dit tehuis.
Nadat we Ermir hadden afgezet bij het “busstation” van waaruit hij terug ging naar Pogradeç gingen wij zelf ’s avonds nog op bezoek bij een Nederlands gezin wat er al zes jaar woont. Met hen bespraken we de gewoonte en tradities in Albanië. Zij vertelden over de moeilijkheden om al oude gewoonten te doorbreken. Maar ook dat er toch steeds meer christenen voor kiezen om niet bij hun ouders in te blijven wonen omdat ze toch zelf graag hun eigen vorm van leven en opvoeding willen hebben en geven aan de kinderen, zonder negatieve invloed van hun ouders. Als voorbeeld gaven ze: Een koppel dat een kind heeft zegt tegen hun kind dat het geen snoepje krijgt omdat het slecht is voor de tanden. Vervolgens zegt oma waarbij ze in huis wonen onzin en geeft het kind dan een snoepje. Dat roept spanning op en daardoor kiezen nu jongeren er voor om niet langer bij hun ouders in te trekken met alle gevolgen van dien.
Want ouders voelen zich alleen gelaten en vrezen voor hun oude dag, want kinderen die voor hen zorgen zijn toch een vorm van pensioen. Kinderen die op zichzelf wonen blijven wel zorgen voor hun ouders maar het blijft voor de ouderen toch nog vreemd.
Na dit bezoek heerlijk naar ons huis, wat Marleen voor ons geregeld heeft en waar we lekker konden gaan slapen.
Vrijdag 05 september 2014
Na een redelijk goede nachtrust en een sober ontbijt wat we voor het eerst nu zelf moesten maken, omdat het hele huis waar we inzaten voor ons alleen was, gingen we vandaag weer op pad. Eerst reden we naar een hoge berg met daarboven op een kruis van 23 meter hoog. Je kon er prachtig genieten van het uitzicht maar ik (Anton) wordt daar altijd ontroerd. Ik vind het nog altijd een ongelooflijk groot wonder hoe Gods liefde nu zo getoond kan worden aan de Albanese bevolking terwijl er in de tijd van de dictatuur niemand mocht geloven of hij/zij werd de gevangenis in gesmeten te samen met familieleden ook al hadden die er niets mee te maken.
Na dit bezoek reden we naar de kerk van Korça. Daar werden Diana en Ronald opgepikt om rond twaalf uur mee te gaan met een tafeltje dekje project van de kerk. Zij konden nu met eigen ogen zien hoe de kerk zes dagen per week arme en oude mensen eten komt brengen en zo naar hen omziet. Zo bezochten Ronald en Diana ongeveer een achttien op zich zelf wonende ouderen met ieder hun eigen problemen en nood. Intussen kon ik dan naar een internetcafé om daar dan het reisverslag weer op de computer te zetten.
Rond de klok van twee uur kwamen ze terug en reden we met Marleen naar het verzorgingstehuis voor ouderen. Daar liet ze ons zien hoe goed en mooi alles was ingericht en bezochten we enkele van hen op hun kamer. Ze vertelde ons dat de minister president wil dat alle verzorgingshuizen die gaan komen voor ouderen, naar de normen moeten worden in gericht als dit verzorgingshuis in Korca. Dat is een mooi getuigenis voor christenen want mede door de actie van de Evangelische Omroep is dit huis er gekomen en dankzij de inzet van de Albanese kerk kan dit werk doorgaan.
Maar Marleen doet meer dan alleen ouderen werk. Zo liet ze ons foto’s zien van gehandicapten waarvoor zij voor een rolstoel had gezorgd en die ze regelmatig probeerde te bezoeken. Het waren foto’s van mensen zo als u en ik die hier in Nederland allang geholpen zouden zijn maar in Albanië geen enkele kans maken ook maar iets te krijgen en te integreren in de maatschappij.
Nu wist ik dat er in Korça door de kerk ook een meisjeshuis wordt gerund. Het gaat om meisjes die nogal wat nare dingen hebben meegemaakt op allerlei soort gebied. Ik vroeg Marleen of we met haar daar naar toe konden en foto’s mochten maken. Dat was ook maar de foto’s moesten wel discreet genomen worden. Toen wij daar aankwamen was het een en al bedrijvigheid er was een vrouw die deze meisjes aan het leren was hoe je koekjes en andere lekkernijen kon decoreren. Op deze manier konden deze meisjes ook een vorm van beroep leren in de banket wereld. De kamers zagen er allemaal; heel mooi en verzorgd uit. Later vertelde Marleen ons een verhaal van een moeder die haar kind van negen voor prostitutie had aangeboden. Toen de kerk er melding van maakte aan de politie had deze er geen haast mee en toen ze eindelijk dan toch het meisje wilden ophalen zodat ze in het meisjeshuis terecht zou kunnen, was moeder met kind er vandoor en moesten ze weer opnieuw beginnen met de zoektocht naar dit meisje.
Later op de avond hebben we Marleen getrakteerd op een etentje.
Zaterdag 6 september
Vandaag onze laatste dag. We staan vroeg op en vertrekken al rond acht uur naar Tirana. We krijgen een vermoeiende dag. Eerst vier uur rijden naar Albanië en dan terug vliegen naar Nederland met twee maal overstappen. Een keer in Wenen en een keer in München.
Corry en ik voelen ons nog steeds niet lekker en het eten gaat ons nog steeds niet goed af. Ik denk dat duurt nog wel een paar weken voor onze darmen weer op orde zijn. Het is niet anders. Op de terugweg genieten we nog van het mooie landschap, de vele vergezichten en alles wat er bij hoort.
Op het vliegveld aangekomen is het dan zover, en vertrekken we in plaats van 15:10 u om 15:45 u. Dat betekent dat we wel of niet de overstap gaan halen. Tijdens de landing krijgen we te horen dat we zo snel mogelijk ons naar de juiste Gate moeten begeven. Het is rennen, maar gelukkig: we zijn net op tijd voor het vliegtuig naar München.
Gelukkig hadden we in München meer tijd en konden Ronald en Diana wat eten. Corry en ik voelden ons nog steeds niet lekker. We hadden nog steeds maag en darm klachten en namen wel een nagerechtje.
Maar goed na ook deze laatste vlucht tot een goed einde te hebben gebracht landen we rond 23: 00 u. op Schiphol en pikten we onze auto weer op waarmee Ronald ons zonder problemen thuis bracht.
We willen iedereen bedanken die de moeite heeft genomen ons verslag te lezen en wie weet kijkt u een volgende keer weer.